Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 21/6 tuyên bố quân đội nước này đã không kích ba cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran gồm Fordow, Natanz và Esfahan. Các nguồn tin cho hay Mỹ đã triển khai oanh tạc cơ B-2 bay 37 tiếng liên tục từ căn cứ ở Missouri vượt Thái Bình Dương để ném 12 quả bom GBU-57 MOP nặng 14 tấn vào "pháo đài hạt nhân" Fordow của Iran. Tàu ngầm Mỹ cũng phóng 30 tên lửa hành trình Tomahawk vào hai cơ sở còn lại.
Ông gọi đây là "khoảnh khắc lịch sử", tuyên bố đòn không kích đã "xóa sổ hoàn toàn" các cơ sở hạt nhân Iran và sẽ buộc Tehran phải ngồi vào bàn đàm phán, chấm dứt cuộc xung đột hiện nay. Tổng thống Mỹ đe dọa nếu Iran không chịu hòa giải, trong tương lai sẽ còn phải chịu nhiều cuộc tấn công hơn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu sau cuộc không kích cơ sở hạt nhân Iran hôm 21/6. Video: White House
Ông chủ Nhà Trắng cho biết thêm Mỹ và Israel đã phối hợp chặt chẽ trong chiến dịch không kích này. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khen ngợi lãnh đạo Mỹ có quyết định táo bạo, dựa trên sức mạnh, sự chính nghĩa, thêm rằng cuộc không kích ba cơ sở hạt nhân Iran này sẽ "thay đổi lịch sử".
Đây là lần đầu tiên Mỹ tiến hành chiến dịch không kích vào các cơ sở hạt nhân ở Iran, đánh dấu sự liên quan trực tiếp của Washington vào xung đột đang diễn ra giữa Tehran và Tel Aviv.
Mô phỏng hành trình của các oanh tạc cơ B-2 Mỹ. Đồ họa: Đình Giang
Chiến dịch không kích nhiều khả năng được ông Trump ra lệnh tiến hành sau khi Tổng thống Mỹ đánh giá rằng các cuộc ném bom của Israel không thể phá hủy được cơ sở hạt nhân kiên cố của Iran. Nó cũng củng cố quan điểm được ông Trump nhiều lần đưa ra rằng Iran "không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân".
Tuy nhiên, một số nghị sĩ Mỹ, trong đó có các thành viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng chỉ trích hành động của ông Trump là "vi hiến", khi Tổng thống ra quyết định can thiệp quân sự ở nước ngoài mà không thông qua quốc hội. Họ cảnh báo cuộc không kích còn có nguy cơ đẩy Mỹ vào cuộc xung đột không có hồi kết ở Trung Đông.
Iran đã lên tiếng chỉ trích gay gắt chiến dịch không kích của Mỹ, cho rằng đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế và gây ra hậu quả lâu dài. Tehran tuyên bố sẽ đáp trả để thực thi quyền tự vệ theo hiến chương Liên Hợp Quốc. Nước này cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn để lên án cuộc tấn công của Mỹ.
Các quan chức Iran cũng khẳng định cuộc tấn công của Mỹ không gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho tổ hợp hạt nhân.
Vị trí các cơ sở hạt nhân Fordow, Natanz và Esfahan của Iran. Đồ họa: NBC
Sau đòn không kích từ Mỹ, Iran phóng tên lửa về phía Israel, gây thiệt hại diện rộng tại nước này. Quân đội Israel sau đó thông báo đã tiến hành các cuộc không kích đáp trả nhằm vào "mục tiêu quân sự ở tây Iran".
- Oanh tạc cơ B-2 Mỹ thả 12 bom xuyên phá hầm ngầm GBU-57 MOP vào cơ sở Fordow và hai quả vào cơ sở Natanz. Hai tổ hợp Isfahan và Natanz bị tập kích bằng 30 tên lửa hành trình Tomahawk phóng từ tàu ngầm.
- Iran xác nhận các cơ sở hạt nhân bị tấn công, nhưng chưa rõ thiệt hại.
- Israel ca ngợi chiến dịch không kích của Mỹ "sẽ thay đổi lịch sử". Iran chỉ trích hành động này là vi phạm pháp luật quốc tế, phóng loạt tên lửa vào Israel để đáp trả, gây "thiệt hại diện rộng".
Israel không kích đáp trả Iran
Quân đội Israel thông báo đã tiến hành các cuộc không kích mới nhằm vào "mục tiêu quân sự ở tây Iran". Không quân Israel cũng tuyên bố đã tấn công các bệ phóng tên lửa chuẩn bị khai hỏa về phía nước này.
Thiệt hại diện rộng ở Israel sau cuộc tập kích của Iran
Nhiều tòa nhà ở Tel Aviv bị phá hủy nghiêm trọng sau cuộc tấn công tên lửa của Iran. Cơ quan ứng phó tình huống khẩn cấp Magen David Adom (MDA) cho biết khu vực này bị "tàn phá diện rộng", trong đó nhiều tòa nhà dân cư bị hư hại nghiêm trọng, một số bị sập.
"Lực lượng tìm kiếm và cứu nạn đang hoạt động tại những nơi bị tên lửa đánh trúng trên khắp đất nước", IDF ra tuyên bố.
Đống đổ nát ở Haifa, Israel, sau cuộc không kích của Iran ngày 22/6. Ảnh: AP
Iran bác thông tin pháo đài hạt nhân Fordow bị 'xóa sổ'
Manan Raeisi, nghị sĩ Iran đại diện cho thành phố Qom nằm gần cơ sở hạt nhân Fordow, cho biết cuộc tập kích của Mỹ không gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho tổ hợp.
"Dựa trên những thông tin chính xác, tôi có thể phản bác tuyên bố của Tổng thống Mỹ, khẳng định cơ sở hạt nhân Fordow không bị hư hại nặng. Hầu hết khu vực bị ảnh hưởng đều nằm trên mặt đất và có thể được khôi phục hoàn toàn", Raeisi nói.
Ông nhấn mạnh mọi thiết bị có khả năng gây nguy hiểm cho cộng đồng đều đã được chuyển đi trước khi cuộc tập kích diễn ra. Giới chức Iran chưa phát hiện rò rỉ phóng xạ hay nạn nhân thiệt mạng sau sự việc.
Phóng viên hãng thông tấn Fars của Iran cho biết phòng không trực chiến tại cơ sở Fordow được kích hoạt rạng sáng 22/6, thêm rằng đã chứng kiến ngọn lửa bùng lên và nghe thấy những tiếng nổ. Tuy nhiên, ngọn lửa không bốc cao và tắt dần sau vài phút.
Đài PressTV của Iran nói đòn tập kích chỉ làm hư hại lối ra vào của đường hầm tại tổ hợp, còn cơ sở này không trúng đòn.
Thông tin này trái ngược với tuyên bố được ông Trump đưa ra trước đó rằng ba cơ sở hạt nhân Iran đã "bị xóa sổ hoàn toàn" sau đòn không kích.
Nghị sĩ Raeisi cho hay Iran coi cuộc tấn công này là "sự tham gia trực tiếp của Mỹ vào cuộc chiến" và Iran đang xem xét cách đáp trả "hành động ngu ngốc" này.
Vị trí các khu vực trong cơ sở Fordow của Iran. Đồ họa: NY Post
Iran yêu cầu Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn
Đại sứ Iran tại LHQ Amir Saeid Iravani chỉ trích cuộc tấn công của Mỹ là "mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và an ninh khu vực cũng như quốc tế". Ông kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn, thúc giục cơ quan này lên án cuộc không kích của Mỹ.
Tên lửa Iran rơi xuống 10 khu vực ở Israel
IDF cho biết ít nhất 27 tên lửa đạn đạo Iran đã được khai hỏa theo hai loạt, nhắm vào 10 khu vực ở miền trung và miền bắc Israel, khiến ít nhất 11 người bị thương.
Phóng viên CNN có mặt ở Jerusalem cho hay đã nghe thấy nhiều tiếng nổ khắp thành phố, trong khi nhiều tên lửa bay trên bầu trời.
Tên lửa Iran còn rơi xuống thành phố cảng Haifa của Israel, nhưng không có tiếng còi báo động nào vang lên. Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa Israel đang điều tra sự cố này.
Lực lượng ứng phó khẩn cấp Iran tại một khu vực trúng tên lửa đạn đạo Iran ở Tel Aviv ngày 22/5. Ảnh: ToI
Iran phóng tên lửa đáp trả
"Chúng tôi vừa phát hiện nhiều tên lửa được phóng từ Iran về phía lãnh thổ Israel", Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết. "Các hệ thống phòng thủ đã được kích hoạt để đánh chặn".
Đây là loạt tên lửa đầu tiên được Iran khai hỏa sau khi Mỹ tiến hành chiến dịch không kích vào ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của nước này. IDF kêu gọi người dân Israel nhanh chóng tìm nơi trú ẩn và chỉ ra ngoài khi có thông báo an toàn.
Israel chưa thể đánh giá chính xác kết quả đòn không kích
Một quan chức tình báo Israel cho hay vẫn còn quá sớm để có thể đưa ra đánh giá đáng tin cậy về kết quả các đòn không kích của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân Iran.
Vệ tinh và các thiết bị trinh sát hàng không chỉ có thể đánh giá tình hình thực địa vào ban ngày. Ngoài ra, Mỹ và Israel cũng cần thu thập thêm thông tin tình báo, trong đó có chặn thu tín hiệu liên lạc ở Iran, để có đánh giá toàn diện về thiệt hại với ba cơ sở hạt nhân.
Ngoại trưởng Iran lên tiếng về đòn không kích của Mỹ
"Mỹ, một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, lại vi phạm nghiêm trọng Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế và Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân", Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi ngày 22/6 viết trên X.
Đây là quan chức cấp cao nhất của Iran tới nay lên tiếng về đòn không kích của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân nước này. Ông cảnh báo chiến dịch của Mỹ sẽ gây "hậu quả lâu dài", nhưng không nói cụ thể.
"Theo các điều khoản của Hiến chương LHQ, Iran bảo lưu mọi lựa chọn để bảo vệ chủ quyền, lợi ích và người dân của mình", ông Araghchi tuyên bố.
Hamas lên án cuộc không kích của Mỹ vào Iran
"Hành động tàn bạo này là sự leo thang nguy hiểm, tuân theo một cách mù quáng chương trình nghị sự của Israel, vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và là mối đe dọa trực tiếp tới hòa bình, an ninh quốc tế", nhóm Hamas ở Gaza ra tuyên bố, thêm rằng sẽ buộc Mỹ và Israel "phải chịu trách nhiệm".
Lý do 'Trục Kháng chiến' của Iran im lặng giữa xung đột
Các nhóm vũ trang trong "Trục Kháng chiến" hầu như không có hành động nào hỗ trợ Iran trong xung đột với Israel, khi họ dường như không muốn bị kéo vào xung đột.
Houthi cảnh báo ông Trump 'phải chịu hậu quả'
Lực lượng Houthi ở Yemen, đồng minh trong "Trục Kháng chiến" của Iran, tuyên bố sẽ buộc Tổng thống Trump phải chịu trách nhiệm về các cuộc không kích nhằm vào cơ sở hạt nhân Iran. Lực lượng này còn đe dọa đã chuẩn bị nhắm mục tiêu vào các tàu chiến Mỹ ở Biển Đỏ, trong trường hợp "Mỹ tiến hành cuộc xâm lược để hỗ trợ Israel".
Cố vấn của lãnh tụ tối cao Iran kêu gọi phóng tên lửa vào chiến hạm Mỹ
"Sau đòn tấn công từ Mỹ nhằm vào cơ sở hạt nhân Fordow, giờ tới lượt của chúng ta", ông Hossein Shariatmadari, cố vấn của lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, nói.
Ông Shariatmadari kêu gọi Iran phóng tên lửa vào hạm đội hải quân Mỹ tại Bahrain và đóng cửa eo biển Hormuz với tàu của Mỹ, Anh, Đức và Pháp.
Liên Hợp Quốc quan ngại về chiến dịch không kích của Mỹ vào Iran
"Tôi rất quan ngại về việc Mỹ sử dụng vũ lực chống lại Iran hôm nay. Đây là bước leo thang căng thẳng trong khu vực và là mối đe dọa trực tiếp với hòa bình, an ninh quốc tế", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres viết trên X hôm nay.
Ông bày tỏ lo ngại cuộc xung đột có thể nhanh chóng vượt tầm kiểm soát, gây hậu quả nghiêm trọng cho dân thường, tình hình khu vực và thế giới, kêu gọi các bên không chọn giải pháp quân sự, hướng tới con đường ngoại giao.
"Sẽ không có giải pháp nào bằng hành động quân sự. Con đường duy nhất để tiến lên là ngoại giao. Hy vọng duy nhất là hòa bình", Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh.
Tổng thống Trump cảnh báo Iran về hành động đáp trả
"Bất cứ đòn đáp trả nào từ Iran chống lại Mỹ sẽ gặp phản ứng mạnh hơn những điều đã xảy ra tối nay", ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Theo giới quan sát, thông điệp của ông Trump cho thấy Mỹ sẵn sàng leo thang xung đột nếu Iran có các hành động đáp trả cứng rắn, củng cố tuyên bố được ông đưa ra từ lâu rằng Iran "không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân".
Ông Trump: Các cơ sở hạt nhân Iran đã bị xóa sổ
"Đêm nay, tôi có thể thông báo với thế giới rằng các cuộc không kích đó là một thành tựu quân sự phi thường. Các cơ sở làm giàu hạt nhân chủ chốt của Iran đã hoàn toàn bị xóa sổ", Tổng thống Trump nói trong bài phát biểu trước toàn quốc đêm 21/6 (sáng 22/6 giờ Hà Nội), phía sau ông là Phó tổng thống JD Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth.
Ông Trump cảnh báo Mỹ có thể thực hiện thêm nhiều đòn tấn công trong tương lai nếu Iran không chịu hòa giải.
"Sẽ có hòa bình hoặc thảm kịch cho Iran, lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta đã chứng kiến trong 8 ngày qua. Hãy nhớ, vẫn còn nhiều mục tiêu", Tổng thống Mỹ nói, khẳng định Washington có thể tấn công các mục tiêu Iran một cách "chính xác, nhanh chóng".
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu sau cuộc không kích cơ sở hạt nhân Iran hôm 21/6. Video: White House
